تاریکخانه واردات سموم و آفت کش ها
اطلاع رسانی به آفت ها که تا چندماه دیگر به مزارع هجوم نیاورند!
کشاورزی آینده جهان- 13/ 02/ 1403
منصور انصاری
قبل از هر چیز و بی آنکه وارد بحث پیچیده و تخصصی انواع سموم و آفت کش ها شویم باید گفت در واقعیت هیچ سمی در کشور تولید نمی شود و تقریبا از نظر سموم و آفت کش ها بیش از 90درصد متکی به واردات هستیم، موضوعی که دیده نمی شود و در تقسیم بندی های صوری آن هم برای دریافت ارز ارزان عده ای خود را تولیدکننده و عده ای خود را واردکنندهمواد تکنیکال می نامند.
ماجرای این تقسیم بندی هم سر لحاف ملانصرالدین است، انجمن هایی که به جای اینکه بازاریابی، بازارسازی و ترویج و آموزش نحوۀ صحیح کاربرد تاریخ مصرف، میزان دوره کارنت و اطلاعات علمی انواع سموم و آفت کش ها کنند تا بهره وری افزایش یابد؛ تمام تلاش خود را مصروف حضور در نهادهای مرتبط به تصمیم گیری های کلان و یا بخش های تخصیص ارز کرده اند تا رانت بیشتری نصیب خود نمایند.
حکایت تولید سم از این قرار است که ماده اولیه تمامی سموم وارداتی است و آنچه به اصطلاح «تولیدکننده سم داخلی» نامیده می شود، باید این مواد را فرموله کرده و 60درصد آن را با 40درصد انواع حلال یا یک ماده افزودنی مخلوط و به نام سم وآفت کش تولید داخل عرضه کند. ولی اینجا یک نقطه کور وجود دارد که واقعا مشخص نیست آیا این نسبت رعایت می شود؟ زیرا بخش وارداتی سموم و آفت کش ها با ارز ارزان قیمت وارد می شود و هر چه میزان حلال بیشتر باشد عرضه کننده سم، سود بیشتری متوجه خود می کند. این هم از مزایا و دستآوردهای مصیبت بار ارز ارزان قیمت است.
نباید سال های طلایی هیات مدیره های این انجمن ها و البته تعداد کمی از اعضای آنان که با بهره گیری از ارز با نرخ ترجیحی و حتی نیمائی کنونی و بخش کمتری ارز مبادله ای برای واردات مواد اولیه انواع سمومی که شرح آن گذشت و آنها از این رهگذر به سرمایه های افسانه ای رسیدند را فراموش کرد. کشاورزان نیز در این بازار بی در و پیکر که متاسفانه هنوز هم ادامه دارد، چون از کیفیت و ترکیب سموم و آفات و همچنین از زمان و نحوۀ صحیح استفاده از آنها با توجه به شرایط اقلیمی خود اطلاعات کاملی نداشته و ندارند، نتوانستد از سود مناسبی برخوردار شوند و از این وادی ضرر و زیان دیدند.
این تولیدکنندگان و واردکنندگان سموم که به واسطه ارز ارزان قیمت همواره از سود بالایی برخوردار بودند؛ ضرورتی برای آموزش و بازاریابی نمی دیدند و صرفا به اطلاعات مندرج روی لیبل محصول اکتفا می کردند و چون رقابتی در میان شرکت ها وجود نداشت در یک وضعیت تقریبا انحصاری بازار و حتی در مواردی خارج از نظارت و قیمت مصوب کالای خود را می فروختند.
دسته دوم که واردکنندگان محصول آماده مصرف به شمار می رفتند، سموم فراوری شده را مستقیم وارد و در مواردی با همان نام تجاری و بسته بندی کمپانی تولیدکننده به بازار عرضه می کردند، گروهی دیگر از این واردکنندگان پس از واردات انواع سم و آفت کش در بشکه های بزرگ آن را در بسته بندی های کوچک خودشان و به نام کمپانی اصلی به بازار عرضه می کردند که البته در این قسمت هم نظارتی بر بسته بندی مجدد وجود نداشت.
ولی به هرحال، اخیرا وزارت جهادکشاورزی برای نظارت بر این تاریکخانه، شرایط و مقرراتی به ظاهر سخت گیرانه تدوین و اعلام کرده است.
براساس این مقررات، سهمیۀ ارز نیمایی یا مبادله ای فقط به کسانی تعلق می گیرد که اولا دارای کارت بازرگانی بوده و ثانیا حداقل 2 سال سابقه واردات سموم را در شناسنامه کاری خود داشته باشند.
البته شرط اول ضروری است، اما کارشناسان می گویند فرایند ثبت سفارش و واردات با این شیوه حداقل سه ماه طول می کشد و این روند به نفع اعضای هیات مدیره انجمن های دارای نفوذ و کسانی است که سال ها فرمان واردات و یا تولید به سبکی که گفته شد را در دست دارند.
در عین حال این بوروکراسی سخت گیرانۀ زمان بر، در شرایط واقعی برای مقابله با آفت هایی که نمی توان به آن ها گفت صبر کنید و به مزارع و باغات هجوم نیاورید تا گشایش اعتبار شود، ارز ارزان و سهمیه بندی شده تخصیص یابد و واردات انجام گردد، آنگاه تشریف بیاورید! کارساز نیست.
این شیوه نظارت و کنترل بر واقعیت کشاورزی منطبق نیست و بازار را به نفع سم فروشان قدیمی آشفته می کند. لذا نمی تواند تحولی در این عرصه حساس به وجود آورد و در روی همان پاشنه خواهد چرخید.
در پایان باید گفت؛ به جای این نظارت بی نتیجه آزار دهنده، باید سموم و آفت کش ها، چه در مبدا و چه در داخل، قدیمی و انباری نباشند، سازگار با محیط زیست بوده و از سه ماه قبل در محل های مورد نظر برای مقایله با آفات مهیا باشند، در عین حال قیمت آنها اقتصادی باشد تا کشاورزان رغبت به خرید داشته باشند.
انحصار و آنچه هم اکنون هست، برای کشاورزی مملکت ویران کننده است. متاسفانه دو معاونت باغبانی و زراعت در قیلوله ای نابهنگام به سر می برند و انجمن های رنگارنگ هم مسئولیتی در این موارد متوجه خود نمی دانند. آنان بیشتر سم فروش هستند و سرگردان ادارات برای امضاهای طلایی، کشاورزی وکشاورزان مملکت نیز در این عرصه به امان خدا رها شده اند.
در شبکه های اجتماعی به ما بپیوندید:
